Çocuklarda üstün zekalılık belirtileri her ne kadar 6-17 yaşlar arasında belirginleşiyorsa da çok daha erken dönemlerde örneğin bebeklik çağında (1,5-2 yaş) dahi bebeklerde üstün zekanın belirtileri ortaya çıkabilmektedir. Bu belirtiler her ne kadar bazı farklılıklar gösterse de genelde üstün zekalı olarak tabir edilen her çocukta aşağı yukarı aynı gruplarda toplanmaktadır. Şimdi üstün zekalı çocuk belirtileri nelerdir göz atalım.

Üstün zekalı çocuğun belirtileri arasında sözel zekasının üst düzey olması ve konuşurken yaşına göre çok daha geniş bir sözcük dağarcığı ile konuşabilmesi öne çıkanlardan bir tanesidir. Bu çocuklar türkçeyi mükemmele yakın bir düzeyde konuşurlar.

Üstün zekalı çocuğu normal zekalılardan ayırt eden bir diğer önemli belirti ise kuvvetli bir hafıza ve bellek yapısına sahip olmalarıdır. Olayları ve anlatılanları kolay unutmazlar ve detaycıdırlar. Bir çok insanın dikkat etmediği detayları hatırlarlar.

Soyut zekaları diğer çocuklara nazaran çok daha erken gelişir. Soyut kavramları öğrenme ve kullanmada çok başarılılardır. Bu nedenle matematik gibi soyut düşünme becerisi gerektiren alanlarda son derece başarılıdırlar.

Üstün zekalı çocukları normal zekalılardan ayıran bir diğer önemli özellik te yeni durumlara ve şartlara karşı olağanüstü bir adaptasyon yeteneği sergilemeleridir. Utangaç ta olsa bu çocuklar yeni ortamlara çabuk uyum sağlarlar. Bir oyun oynarken oyunun kuralları değiştirildiğinde hiç zorlanmadan yeni kuralları benimseyebilirler. Bu adaptasyon yeteneğini hayatın ilerleyen evrelerinde de sergilerler ve uyum sağlayamama gibi sıkıntıları diğer bireylere nazaran çok daha nadir olur.

Üstün zekalı çocukların temel nitelikleri arasında enteresan sayılabilen bir takım özel ilgi alanlarının olması da vardır. Bazı çocuklarda bu ilgi, doğaya, matematiğe veya bir sanata karşı özel ilgi veya yetenek biçiminde ortaya çıkabileceği gibi bazılarında ise dinazorlara, uzaya, herhangi bir spor dalına olan özel ilgi olarak ta görülebilir.

Problem çözme yetenekleri son derece gelişmiş olan üstün zekalı çocuklar bu yeteneklerini fen bilimleri gibi akademik düzeyde gösterebildikleri gibi günlük hayatta ortaya çıkan problemlerin çözümünde de etkin bir biçimde kullanabilirler.

Üstün zekalı çocukların duygusal zeka gelişimi de yaşıtlarından daha ileridedir. Bu nedenle empati kurma yeteneği, sosyal ortamda kendisini kabul ettirme, arkadaşlık kurma ve geliştirme gibi konularda yeteneklidirler.

Üstün zekalı çocuklarda genel kültür düzeyi yüksektir ve çok soru sormalarından mütevellit, çok fazla da şey bilirler. Unutmanın da diğer çocuklara nazaran daha düşük düzeyde olması nedeniyle genel bilgi birikimi oldukça yüksek seviyede olabilmekte ve ayrıntı düzeyinde bilgilere sahip olabilmektedirler.

Üstün zekalı çocuklar öz disipline sahip bir karaktere sahiptir. Kendilerini kontrol edebilirler ve oyun, eğitim vb. konularda dengelidirler. Bağımlılık geliştirme ihtimalleri çok daha zayıftır. Yeme, uyku, ev ödevi gibi konularda ailelerini daha az yorarlar veya hiç yormazlar.

Oldukça girişimci bir kişiliğe sahip olan üstün zekalı çocuklar insiyatif almayı severler. Sınıflarında veya bulundukları çevrede kendilerini temsil etme konusunda ustadırlar. Lider ruhludurlar. Arkadaşlarına liderlik etmeyi severler.

Yeni şeyler keşfetmeyi severler. Kaşif bir kişiliğe sahiptirler. Yeni bilgileri edinmek, öğrenmek bu üstün zekalı çocuklar çin büyük bir keyif kaynağıdır.

Erken yaşlarda okuma yazma, matematik öğrenme, hesap yapma gibi kabiliyetleri ortaya çıkabilir. İlerleyen yaşlarda ise kitap okumaktan büyük haz alırlar.

Edindikleri bilgileri pratik yaşamda kullanma konusunda oldukça istekli ve kabiliyetlidirler. Bilgileri kullanarak bağlantı kurma, analitik düşünce gibi aktivitelerde sıra dışı başarılar gösterebilirler. Öğrenme hızları da oldukça yüksek olup hiç tekrara kaçmadan veya çok az tekrarla öğrenilenleri pekiştirebilirler ve asla unutmazlar.

Bir hedef belirlemişlerse üstün zekalıları bu hedeflerinden vazgeçirmek neredeyse imkansızdır. Hedeflerine ulaşma konusunda son derece istekli, sabırlı ve inatçı bir kişiliğe sahiplerdir.